Megatrendy w rolnictwie

Jednym z najważniejszych megatrendów jest oczywiście szybkie przyjmowanie nowinek technologicznych i wpływ technologii automatyzacji na hodowlę zwierząt, produkcję roślinną i przetwórstwo rolne. Nowoczesny sprzęt rolniczy, maszyny i automatyzacja komputerowa umożliwiają wykonywanie większego nakładu pracy w krótszym czasie. To z kolei znacznie zwiększa zyski z produkcji i rentowność podmiotów rolniczych, nawet jeśli ceny chwilowo spadają. Jakie zatem nowe możliwości czekają współczesne rolnictwo w Polsce i na świecie? Oto najnowsze megatrendy w rolnictwie, które należy uważnie obserwować!

1. Zmiana struktury gospodarstw rolnych

Obecnie postępuje coraz większa centralizacja przez skupowanie gruntów rolnych. Widoczne jest także przeniesienie aktywów rolnych do coraz młodszych producentów. Przeciętny rolnik ma obecnie ok. 40-50 lat. Przykładowo typowa farma w środkowych stanach USA ma powierzchnię ok. 2000 akrów (ok. 800 ha), podczas gdy w Polsce nadal jeszcze aż 73% gospodarstw rolnych ma poniżej 10 ha. W Europie Zachodniej, rolnicy niemieccy czy holenderscy mają jednak zwykle przynajmniej 100 ha gruntów. Jako kraj odstajemy więc od trendów bogatego Zachodu pod względem wielkości gospodarstw rolnych, bo rolnik polski wciąż jest zbyt ubogi na wykup ziemi. Jeśli chcemy nadążyć w tej kwestii za bogatym Zachodem, państwo musi wspomóc ten proces, by polska ziemia uprawna nie trafiła kiedyś w obce ręce.

2. Przyspieszenie technologii

Rozwój nowych technologii postępuje w tempie geometrycznym i dotyczy zarówno przemysłu, jak i branży rolniczych. Można już monitorować rozległe pola uprawne i wypasane stada zwierząt poprzez dostęp do zdjęć satelitarnych. Stosuje się też komputerowe czujniki wzrostu i potrzeb zwierząt oraz roślin. Jedną z największych innowacji w technologii rolniczej jest dziś pojawienie się technologii rolnictwa precyzyjnego. Dzisiejsze ciągniki rolnicze mają już więcej mocy obliczeniowej, niż pierwszy prom kosmiczny, który trafił na Księżyc. Dzięki funkcjom autopilota i monitorom częstotliwości, te nowe rozwiązania pomagają rolnikom poprawić i zmaksymalizować wydajność. Precyzyjne nakładanie wody, nawozów i chemikaliów oznacza też mniej odpadów i mniejsze nakłady.

3. Ewolucja strategii w biotechnologii

Mamy coraz nowsze hybrydy roślin i zwierząt hodowlanych. Bardzo wiele mówi się o GMO, czyli organizmach genetycznie modyfikowanych. Mimo napotykanych licznych przeszkód polityczno-gospodarczych i ogólnoświatowej nagonki, branża ta rozwija się na świecie w najlepsze. Firmy nasienne tworzą wyspecjalizowane nasiona, które mogą dobrze działać w zaskakującej liczbie zmiennych. Natomiast firmy chemiczne koncentrują się na wykorzystywaniu organizmów biologicznych do walki z chwastami i owadami. Podobnie tworzy się też pierwsze zwierzęta genetycznie modyfikowane. W Europie z obawy o szkodliwe skutki tej technologii, GMO nie zostało jednak na razie dopuszczone.

4. Produkcja rolna coraz bardziej specjalizuje się

Dawniej każdy rolnik gospodarował niemal podobnie z niewielkimi różnicami. Obecnie jednak rolnicy są zmuszeni coraz bardziej różnicować i specjalizować swoje produkcje. Jedni zostali więc wytwórcami wyłącznie produktów organicznych (ekologicznych), a inni postawili na genetycznie modyfikowaną soję wysokoolejową lub kukurydzę GMO o wysokiej zawartości skrobi. Jedni produkują wyłącznie krowie mleko, a inni wyłącznie gęsinę lub świninę.

5. Inne megatrendy w rolnictwie

Specjaliści wymieniają tu m.in. zmiany klimatu, jałowienie ziemi oraz rosnący coraz mocniej niedobór zasobów, w tym niedobór wody. Wszystko to mocno wpływa na zmianę preferencji i możliwości w rolnictwie na świecie (np. pustynnienie gruntów rolnych). Obecnie w niektórych zakątkach naszego globu znaczną część wzrostu produkcji żywności osiąga się dzięki nawadnianiu (np. w Afryce, Australii, obu Amerykach), ale dostawy wody gruntowej nie są nieskończone i proces pustynnienia postępuje. Zmiany klimatu stanowią bardzo poważne wyzwanie przyszłościowe. Naukowcy szacują, że dla każdego wzrostu temperatury o około 1,8°F (zmiana temperatury o jeden stopień Fahrenheita odpowiada zmianie 5/9 stopnia Celsjusza), plony kluczowych roślin spadają aż o 10%. W hodowli zwierząt coraz mocniej odczuwalne są z kolei zmiany warunków ich utrzymania i uboju na bardziej humanitarne (np. odchodzenie od klatek dla macior). Trend ten będzie postępował. Stale wzrasta też presja ochrony środowiska, choć kraje trzeciego świata nadal wycinają lasy deszczowe pod nowe pola uprawne.

Bibliografia:

    1. Caroll Jim, 10 big trends for agriculture, https://jimcarroll.com/2005/12/10-big-trends-for-agriculture/ (dostęp: 10.01.2018 r.)
    2. Clark Ed, Top 10 megatrends In agriculture, https://www.agweb.com/article/top-10-megatrends-in-agriculture-ed-clark/ (dostęp: 10.01.2018 r.)
    3. The future of food and agriculture – Trends and challenges, FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome 2017, http://www.fao.org/3/a-i6583e.pdf (dostęp: 10.01.2018 r.)
    4. Thraen Brian, New trends in agriculture technology, http://www.cenex.com/about/cenex-information/cenexperts-blog-page/agriculture-and-farming/ag-tech-trends (dostęp: 10.01.2018 r.)

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj