Kalkulacje rolnicze - jęczmień jary

Uprawa jęczmienia jarego odbywa się głównie w celach paszowych i browarnych. Niewielka część ziarna wykorzystywana jest w przemyśle kaszarskim. Forma jara jęczmienia jest też podstawowym składnikiem mieszanek zbożowych wykorzystywanych na cele paszowe. Opłacalność uprawy zbóż jarych jest zwykle przedstawiana w kontekście uprawy ozimin.

Konieczność uprawy roślin jarych jest konsekwencją problemów związanych z przezimowaniem niektórych ozimin. Nie ma prostej odpowiedzi na pytanie: jęczmień ozimy czy jary? Do  argumentów dla ozimego możemy zaliczyć mniejszą podatność na suszę wiosenną oraz stabilność plonowania. Z kolei argumentem dla jarego, jest oczywisty brak problemów z zimowaniem i mniejsze nakłady na uprawę. Jęczmień jary charakteryzuje się wysoką niezawodnością plonowania, co wynika z mniejszej wrażliwości na niedobór opadów. Nieodpowiednie warunki klimatyczne oraz glebowe mogą wpłynąć negatywnie na ilość plonów, ale jednocześnie podnoszą poziom zawartości białka w ziarnie. W przypadku, gdy jęczmień jest uprawiany na cele pastewne ma to korzystny wpływ. Nie jest to natomiast korzystne w przypadku jęczmienia browarnego.

Zdaniem Międzynarodowej Rady Zbożowej w sezonie 2016/2017 zbiory jęczmienia na świecie wyniosły około 142,2 mln ton. Według Europejskiej Federacji Handlowców Zbożowych zbiór jęczmienia w Unii Europejskiej szacuje się na 58,4 mln ton. Główny Urząd Statystyczny zbiory zbóż jarych łącznie z mieszankami zbożowymi w Polsce ocenia na  9,5 mln ton, w tym jęczmienia jarego na około 3 mln ton, tj. o  5% więcej od zbiorów z poprzedniego sezonu. Plony zbóż jarych ogółem łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi ocenia się na 34,5 dt/ha tj. o 3% więcej od plonów ubiegłorocznych 2016 r. Natomiast plon jęczmienia jarego GUS ocenił na 37,6 dt/ha. Jakkolwiek zbiory, plony zbóż w Polsce  w 2017 r. zostały ocenione jako dobre, to jednak gorzej było z ich jakością ze względu na bardzo trudne warunki pogodowe.

Wraz z nastaniem lipca zakończył się statystyczny sezon 2016/17 na krajowym rynku zbóż. Podobnie jak dwa poprzednie charakteryzował się relatywnie niskimi cenami ziarna. W okresie najintensywniejszego skupu (lipiec – wrzesień) wszystkie zboża, z wyjątkiem owsa konsumpcyjnego, były tańsze niż rok wcześniej. Dla jęczmienia konsumpcyjnego i paszowego różnica sięgała nawet 10%. Niemniej już od lutego – marca 2017 r. przeciętne ceny ziarna zaczęły przewyższać poziom z poprzedniego sezonu. Największy spadek cen w sezonie 2016/17 wobec sezonu 2015/16 zanotował jęczmień browarniany.  Przeciętnie skupowano go po 675 zł/t, czyli o ponad  2% taniej w relacji rocznej. W nieco mniejszym stopniu (o około 1%) obniżyła się cena jęczmienia konsumpcyjnego i paszowego.

Wartość eksportu ziarna zbóż i przetworów zbożowych z Polski w sezonie 2016/2017 przekroczyła 3 mld EUR, podczas gdy w sezonie 2015/2016 wyniosła niecałe 2,7 mld EUR.  W całym sezonie 2016/2017 z Polski wywieziono 6,4 mln ton ziarna zbóż (łącznie z ziarnem kukurydzy), o 19% więcej niż w sezonie 2015/2016. Wysoki poziom eksportu krajowych zbóż uzależniony był od słabszej niż w poprzednim sezonie jakości ziarna, a zwłaszcza pszenicy w Europie Zachodniej.

Ryzyko pogodowe staje się obecnie coraz większym wyzwaniem dla rolników. Niesprzyjające warunki pogodowe występujące jesienią 2017 r. i związane z tym znaczne opóźnienia w zbirach kukurydzy prawdopodobnie przełożą się na mniejszy areał zbóż ozimych pod zbiory 2018 r. Zatem powierzchnia zasiewów zbóż jarych może być znacznie wyższa niż rok wcześniej.

Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha jęczmienia jarego  według cen brutto ziarna i środków do produkcji z października 2017 r. opracowaną na podstawie publikacji „Kalkulacje Rolnicze”  wydanej przez KPODR w Minikowie.

Tabela 1. Kalkulacja uprawy 1 ha jęczmienia jarego przy różnych poziomach intensywności

Źródło” Opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie

​    1) jednolita płatność obszarowa, płatność za zazielenienie, płatność dodatkowa
    2) sznurek
    3) zbiór, prasowanie słomy
    4) utrzymanie budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty
 

Wykorzystano materiały: GUS  - „Szacunek głównych  ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych 2017 r.”,  IERiGŻ – PIB „Rynek Rolny”

Zofia Dymińska Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj