KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Województwo Podlaskie
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Siatka rolnicza czy sznurek?

Opublikowano 19.06.2019 r.
Bardzo często głównym kryterium zakupu siatki rolniczej jest jej cena. Czy słusznie? Co wpływa na to, że uważamy siatkę za dobrą, a co na to, że mamy z nią problem? Siatka do owijania balotów – to ciągle nowość dla naszych rolników. Im bliżej sezonu, tym częściej padają podobne pytania i tym częściej pojawia się też kolejne – jaką siatkę wybrać?

Siatka jest rozwinięciem koncepcji owijania sznurkiem. Najkrócej można by ją opisać, jako wiele cienkich sznurków (osnowy), połączonych ze sobą cienkimi nićmi (wątki). Cała wytrzymałość siatki – to osnowy, natomiast wątki mają tylko jedno zadanie: utrzymać osnowy na beli w równych odległościach od siebie.

Każdy, kto korzysta ze sznurka do owijania, zna moment, w którym trzeba zatrzymać ciągnik, kiedy komora prasy jest już pełna i poczekać kilka minut, aż belka owinie się sznurkiem (zazwyczaj jest to około 16-20 owinięć). W zależności od prasy, czas owijania sznurkiem – to minimum 1 minuta. Siatka natomiast wymaga tylko 2,5 owinięcia balotu, dla dobrego zabezpieczenia go przed rozwinięciem. Jeśli chodzi natomiast o czas owijania balotu siatką – jest on ponad 4 razy krótszy niż przy owinięciu sznurkiem i wynosi około 15 sekund. 

Dla wszystkich, którzy świadczą usługi polowe, bardzo ważna jest oszczędność czasu przy owijaniu balotów. Wspomniana już różnica w owijaniu między sznurkiem a siatką – to około 45 sekund, czyli dosyć dużo. Mówimy tu o samym czasie formowania balotu, bez czasu zbioru!

                                                   

Jeśli zatem porównamy owinięcie 300 balotów sznurkiem i siatką – to w przypadku sznurka zajmie nam to około 5 godzin, a owinięcie siatką tylko 1 godz. i 15 minut. Czyli różnica w owijaniu tej samej liczby balotów sznurkiem i siatką wynosi 3 godz. 45 minut. Mówiąc najkrócej, oszczędzamy i czas, i pieniądze, ponieważ (czego często nie uwzględniają rolnicy) przez prawie 4 godziny silnik ciągnika pracuje i spala ropę, która sporo kosztuje. W zależności od pojemności silnika jest to koszt od około 350 do 600 zł. Jeśli chodzi natomiast o czas i o to ile kosztuje godzina pracy rolnika – to już pytanie, na które każdy z nich musi sam sobie odpowiedzieć. Gdy dodamy powyższe koszty do ceny użytego sznurka i porównamy je do ceny siatki i kosztów, jakie poniesiemy przy owijaniu pojedynczego balotu, okaże się, że różnice nie są już takie znaczące. 
 
Balot owinięty sznurkiem ma również inne wady. Pierwsza z nich – nierówność powierzchni balotu najbardziej widoczna jest przy wykonywaniu sianokiszonki. Sznurek ściska belę tylko w miejscach styku, co powoduje, że jej powierzchnia staje się nierówna. Każde miejsce styku sznurka z belą, wskutek panujących tam sił, zapada się nieco do środka, a skraj balotu wystaje na zewnątrz i stwarza problemy przy owijaniu. To powoduje, że po owinięciu zostaje zdecydowanie więcej powietrza wewnątrz balotu, pod folią, a wszelkie zanieczyszczenia, takie jak patyki, czy łodygi chwastów dosyć mocno wystają, co powodować może uszkodzenia folii już w czasie owijania, jak również podczas składowania balotu.
 
W czasie deszczu, balot owinięty sznurkiem, nasiąka wodą głębiej niż balot owinięty siatką, która otula bele dookoła tworząc równą powierzchnię, po której ścieka woda. Oczywiście, że część wody wnika do wnętrza balotu owiniętego siatką, jednak jest to zdecydowanie mniejsza ilość niż w przypadku balotu owiniętego sznurkiem. Naturalnie, co za tym idzie, balot owinięty sznurkiem, również wolniej „wysycha”.
 
W przeciwieństwie do sznurka, siatki nie da się połączyć ze sobą tak, żeby koniec jednej połączył się z początkiem następnej. Aby uniknąć kłopotliwej sytuacji, w której okaże się, że siatka się skończyła, producenci stosują zmianę barwy na ostatnich metrach rolki. Jest to czerwony pas, wpleciony w ostatnich 50-70 metrów siatki na rolce.  
 
Rozwinięcie balotu owiniętego sznurkiem – to spore wyzwanie. Choćby tylko 16 owinięć po mniej więcej 3,5 metra daje spory kłębek. Ponadto szukanie go wewnątrz kiszonki nie należy do najprzyjemniejszych czynności – szczególnie zimą. W przypadku siatki wystarczy dobrze naostrzony nóż, którym należy ją przeciąć w miejscu, gdzie jest podwójna warstwa i delikatnie zsunąć z kiszonki.
 
W ostatnich latach podczas belowania z użyciem pras rolujących coraz więcej rolników korzystało z siatki. Taki wybór oznaczał bowiem wiele dodatkowych korzyści, które sprawiały, że wyższe koszty zakupu stawały się mało istotne.
 
Korzyści z używania siatki rolniczej, to:
mniejsze zużycie prasy – mniejsza liczba obrotów w prasie podczas owijania beli znacząco wydłuża żywotność maszyny
większa szybkość działania – krótszy czas owijania znacznie podnosi produktywność prasy; średnia produkcja jest większa o 15-20 bel w ciągu godziny, w porównaniu do pracy z użyciem sznurka
lepsze pokrycie beli – bele owinięte siatką mają bardziej jednolity kształt i równą powierzchnię, co ułatwia ich transport i obsługę; jest to szczególnie ważne podczas owijania sianokiszonki na owijarce automatycznej; pokrycie beli od brzegu do brzegu jest szczególnie istotne podczas owijania sianokiszonki; mniejsza ilość powietrza w balocie oznacza lepszą jakość kiszonki; bele owinięte siatką są o wiele lepiej chronione przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi; oznacza to łatwiejsze składowanie i zmniejszenie odpadu
łatwe otwieranie – otwarcie beli owiniętej siatką jest bardzo proste; korzystanie z siatki eliminuje trudne i męczące usuwanie sznurka, zwłaszcza w czasie mrozów. 
 
Główne atuty, jakie powinna mieć dobra siatka:
właściwa długość – każda rolka siatki powinna mieć gwarantowaną minimalną długość; podczas gdy wielu dostawców twierdzi, że ich siatki mają właściwą długość, w praktyce często jest inaczej; testy dowiodły, że wielu producentów nie gwarantuje długości swoich siatek, które czasami są krótsze nawet o 20%; to drastycznie zwiększa koszty w przeliczeniu na jedną belę, nawet jeżeli cena, jaką przyszło zapłacić, była niższa
właściwa szerokość – dla zapewnienia możliwie najlepszego pokrycia beli wyprodukowana siatka musi mieć szerokość 122-123 cm; niewłaściwa konstrukcja siatki albo błędy produkcyjne sprawiają, że wiele marek siatek nie ma takiej szerokości; skutkuje to słabszym pokryciem beli (postrzępione brzegi), a dobre pokrycie jest bardzo istotne podczas sporządzania sianokiszonki; dobrze pokryta bela słomy jest dużo lepiej chroniona przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, jest łatwiejsza w składowaniu i obsłudze, a odpad jest znacznie mniejszy
ciasno nawinięta siatka –  aby rolka pracowała prawidłowo we wszystkich prasach nie może mieć średnicy większej niż 30 cm; niektóre marki siatek nie są wystarczająco ciasno nawinięte na kartonową tubę; by zmieścić 3000 m siatki i zachować średnicę rolki równą 30 cm, siatka musi być krótsza, co oznacza mniej bel z 1 rolki
równo nawinięta siatka – wszystkie rolki siatki muszą mieć proste i idealnie równe końce, a kartonowa tuba powinna wyraźnie wystawać poza siatkę; zapewnia to właściwy przebieg belowania; jeżeli w prasie, w której rolka swobodnie porusza się w zasobniku, użyjemy nierówno nawiniętej siatki jej końce mogą łatwo ulec uszkodzeniu; może nawet dojść do przerwania włókien siatki; produkowane bele będą źle owinięte i popękane
właściwa wytrzymałość – siatka, która ma być użyta w prasie stałokomorowej, powinna mieć wytrzymałość minimum 250 kg (nie średnio – tylko minimum!); a dla bel o większej średnicy należy znaleźć siatki Premium o minimalnej wytrzymałości 270 kg lub więcej razy owijać bele siatką standardową. 
 
Wpływ temperatury na wydłużenie i wytrzymałość siatki
 
Niemal nigdy użytkownik siatki nie zastanawia się, jaki wpływ na nią mają warunki zewnętrzne otoczenia, w którym pracuje, a niestety, są one znaczne. Coraz częściej pod naszą szerokością geograficzną zdarzają się bardzo gorące lata. Powinniśmy to wziąć pod uwagę, ponieważ wraz ze wzrostem temperatury (od 0° do 30° C) zwiększa się wydłużenie siatki, a maleje jej wytrzymałość. Należy to uwzględnić podczas procesu belowania, np. stosując większą liczbę owinięć siatką, by uformowana bela nie rozpadła się. Siatka może się wydłużyć w zależności od temperatury nawet o 20%. W temperaturze do 20° C wydłużenie wzrasta o 23%, a wytrzymałość spada o 14%, a już przy 30° C wydłużenie wzrasta do 42% przy obniżeniu wytrzymałości o 20%. Wszystkie dobre siatki powinny zawierać dodatek UV, który spowalnia proces rozpadu siatki pod wpływem promieni słonecznych. Ilość UV jest odpowiednia do zabezpieczenia siatki w warunkach „zewnętrznych” w ciągu minimum roku od momentu owinięcia.
 
Na polskim rynku mamy wielu dostawców siatki rolniczej. Przed zakupem należałoby zastanowić się, czy dostawca gwarantuje powyższe parametry. Nie można kierować się tylko ceną zakupu, ponieważ jest ona jedynie jednym z wielu parametrów. Wskazane jest, by kupować u sprawdzonych dostawców, którzy zapewnią gwarancję wymiany wadliwego produktu na nowy, a w razie problemów – pomogą. Ostrożności nigdy za wiele, zwłaszcza że w sprzedaży pojawiły się podrabiane siatki bardzo podobne do produktów znanych producentów. 
 
 

Źródło: TAMA Polska Sp. z o.o.

 
Rafał Wujda
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
 
 

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach realizuje na obszarach wiejskich województwa łódzkiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

 

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO