Przydomowe oczyszczalnie ścieków - co warto wiedzieć?

Nie jest to jednak proste, ponieważ nie każdy z nas zna się na zagadnieniach związanych z budową przydomowej oczyszczalni ścieków. To jaki wybierzemy typ oczyszczalni, zaważy nie tylko na jakości oczyszczanych ścieków, ale i na kosztach, jakie trzeba będzie ponieść przy budowie oczyszczalni, ale także podczas jej eksploatacji. Istotny jest również fakt, czy zezwalają na tego typu  inwestycje na danym obszarze akty prawa miejscowego (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy). 

Wymagania, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi

Aktem normatywnym określającym wymagania, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2014 r. poz. 1800).

Zgodnie z powyższym rozporządzeniem w przypadku odprowadzania ścieków w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, a pochodzących z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego muszą być spełnione łącznie poniższe warunki:

- ilość ścieków nie może przekraczać 5 m3 na dobę (przekroczenie tego parametru skutkuje koniecznością uzyskania pozwolenia wodnoprawnego);
- podczas oczyszczania ścieków nastąpiła odpowiednia redukcja zanieczyszczeń;
- miejsce wprowadzenia ścieków jest oddzielone warstwą gruntu o miąższości co najmniej 1,5 m od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego wód podziemnych (warunek bezwzględny).

W przypadku odprowadzania ścieków do gruntu przy wykorzystaniu rur drenarskich, odległość do poziomu wód podziemnych liczy się od spodu najniższej rury. Wszystkie warstwy wykonane podczas układania drenażu (np. żwirowa warstwa rozsączająca, piaskowa warstwa wspomagająca) wliczają się w łączną miąższość warstwy oddzielającej miejsce wprowadzenia ścieku od poziomu wód podziemnych.

Podczas odprowadzania ścieków do gruntu poprzez studnię chłonną, odległość do poziomu wód gruntowych mierzy się od najwyższej warstwy gruntu znajdującego się pod rurą odprowadzającą ścieki (błędem jest mierzenie odległości od wylotu rury). Wszystkie warstwy gruntu wykonane podczas montażu wewnątrz studni wliczane są do miąższości warstwy separującej element wprowadzający ścieki od poziomu wód gruntowych. 

W myśl ustawy Prawo wodne (Dz.U. 2017 r. poz. 1566), w zależności od przynależności danej lokalizacji do aglomeracji oraz sposobu odprowadzania oczyszczonych ścieków do środowiska, wymagania w zakresie skuteczności oczyszczania kształtują się następująco:

- Gdy przydomowa oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest w aglomeracji oraz ścieki oczyszczone pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego odprowadzane są do gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, wskaźniki zanieczyszczeń odprowadzanych ścieków nie mogą przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości określonych w rozporządzeniu (Dz.U. 2014 r. poz. 1800), a właściwych dla aglomeracji o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM), na obszarze której zlokalizowane jest dane gospodarstwo.

- Gdy przydomowe oczyszczalnie ścieków zlokalizowane są poza aglomeracją, a ścieki z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego odprowadzane są do gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, redukcja zanieczyszczeń ścieków w oczyszczalni musi wynosić min. 20% dla parametru określanego jako BZT (pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu) oraz min. 50% dla zawartości zawiesin ogólnych.

- Gdy przydomowa oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest w aglomeracji oraz odprowadzania ścieków oczyszczonych pochodzących z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego do urządzenia wodnego w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego (zgodnie z art. 16 ust. 65 ustawy Prawo wodne – Dz.U. 2017 r. poz. 1566), będą to między innymi kanały, rowy, zbiorniki wodne, stawy, a także wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód lub urządzeń wodnych, wartości wskaźników zanieczyszczeń nie mogą być większe niż dopuszczone w rozporządzeniu (Dz.U. 2014 poz. 1800) dla aglomeracji o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM), na której zlokalizowane jest dane gospodarstwo.

- Gdy przydomowa oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest poza aglomeracją oraz odprowadzania oczyszczonych ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego do urządzenia wodnego w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, wartości wskaźników zanieczyszczeń nie mogą przekraczać parametrów wymaganych dla oczyszczalni z przedziału RLM od 2000 RLM do 9999.

Największa zmiana, jaka weszła w życie to zakaz instalowania oczyszczalni drenażowych (oprócz nich są jeszcze oczyszczalnie biologiczne), obowiązujący tylko na obszarach aglomeracji wyznaczonych przez urzędy marszałkowskie. Chodzi tu o aglomerację nie w rozumieniu powszechnym, ale w ujęciu Prawa wodnego. Ustawa ta definiuje teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni. Użytkownik, który oczyszczalnię  drenażową już posiada, nie musi jej likwidować, chyba, że na obszarze, na którym zamieszkuje pojawi się sieć kanalizacyjna, wówczas powinien się do niej obowiązkowo podłączyć.

W związku z obowiązującym rozporządzeniem, właściciele przydomowych oczyszczalni ścieków będą musieli również okresowo pobierać próbki oczyszczonych ścieków. Częstotliwość pobierania będzie zależała od wskaźnika RLM, a co za tym idzie od wielkości aglomeracji. Przepisy przewidują, że im większe będzie obciążenie oczyszczalni (co oznacza wyższy wskaźnik RLM), tym więcej próbek trzeba pobrać w ciągu roku. Liczba wymaganych próbek wahać się będzie od 4 do 24. Badanie to jest stosunkowo kosztowne i dlatego trudno sobie wyobrazić właściciela przydomowej oczyszczalni zlecającego co dwa tygodnie badania ścieków i ponoszącego tak wysokie koszty (ok. 100–150 zł).

Może ustawodawca miał dobry zamiar, ale praktycznie niekoniecznie przyczyni się to do ochrony środowiska. Nie będzie ono sprzyjać instalowaniu przydomowych oczyszczalni ścieków. Na obszarach o zabudowie rozproszonej lub o takim ukształtowaniu terenu, gdzie kanalizacji sanitarnej nie opłaca się zakładać, powinny zgodnie z nowym prawem powstawać oczyszczalnie biologiczne. Tymczasem koszt ich założenia przekracza możliwości przeciętnego właściciela nieruchomości. Mieszkańcy obszarów wiejskich pozostaną więc raczej przy typowych szambach, wciąż funkcjonujących w wielu biedniejszych gminach. 
Furtką dla producentów oczyszczalni drenażowych będzie możliwość instalowania ich poza obszarami aglomeracji. Taka oczyszczalnia także spełnia swoją funkcję, co prawda nie oczyszcza ścieków w 90% tak, jak biologiczna i nie usuwa związków biogennych (azot, fosfor), ale zatrzymuje najgorsze nieczystości. Tu oczyszczanie ścieków zachodzi w gruncie. Jest ona na pewno lepsza od nieekologicznych,  nieszczelnych szamb wyrządzających środowisku najwięcej szkód.

Małgorzata Grabczyńska Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj