Pożyczka - na co należy zwrócić uwagę?

Pożyczka jest umową, na podstawie której dający pożyczkę (pożyczkodawca) zobowiązuje się przenieść na własność biorącego (pożyczkobiorcy) określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Przedmiotem pożyczki mogą być nie tylko pieniądze, ale także rzeczy oznaczone co do gatunku, np. tona pszenicy. Ważne jest, że na podstawie umowy pożyczki własność pieniędzy lub innych rzeczy jest przenoszona na pożyczkobiorcę, a wydanie przedmiotu pożyczki przez pożyczkodawcę stanowi wykonanie zawartej umowy.

Oprocentowana albo nie

Umowa pożyczki może zostać zawarta pod tytułem nieodpłatnym lub odpłatnym. Odpłatność można ustalić w dowolny sposób, najczęściej w formie oprocentowania. Dla ważności umowy pożyczki, co do zasady, nie jest wymagana forma pisemna. Jednak umowa pożyczki, której wartość przekroczy 1000 zł, powinna być dla celów dowodowych zawarta w formie dokumentowej (umowa pisemna). Innymi słowy, ustna umowa pożyczki będzie ważna, jednak jeśli przekroczy kwotę 1000 zł i nie zostanie spłacona, sąd może oddalić inne środki dowodowe np. z zeznań świadków na okoliczność zawarcia umowy pożyczki. 

Gotówka czy przelew

Obowiązkiem pożyczkodawcy jest wydanie przedmiotu pożyczki, co zwykle przyjmuje formę wydania gotówki lub dokonania przelewu bankowego. Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany. Innymi słowy, jeśli po podpisaniu umowy pożyczki pożyczkodawca uchyla się od wydania przedmiotu pożyczki, pożyczkobiorca ma pół roku na złożenie pozwu do sądu, gdyż po tym czasie roszczenie o wydanie pożyczki ulegnie przedawnieniu. 

Stan majątkowy 

Pożyczkodawca może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki tylko wtedy, gdy zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego pożyczkobiorcy. Jednak prawo do odstąpienia nie przysługuje pożyczkodawcy, jeżeli w chwili zawarcia umowy wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć o złym stanie majątkowym pożyczkobiorcy.

Całość albo część

Głównym obowiązkiem pożyczkobiorcy jest zwrot przedmiotu pożyczki, czyli określonej ilości rzeczy oznaczonych co do gatunku, bądź określonej ilości pieniędzy. Jeśli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik ma obowiązek zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę. Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli skierowanym do adresata (zwykle pisemnym, dla celów dowodowych), którego przedmiotem jest żądanie zwrotu całości, bądź części pożyczki. 

Zauważyć wadę

Jeśli przedmiotem pożyczki nie są pieniądze, tylko rzeczy to, jeżeli rzeczy otrzymane przez biorącego pożyczkę mają wady, dający pożyczkę ma obowiązek naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich. Tej zasady nie stosuje się w wypadku, gdy biorący mógł z łatwością wadę zauważyć. 
Roszczenie o zwrot pożyczki ulega przedawnieniu na zasadach ogólnych. Sześcioletni termin obowiązuje w przypadku umów pożyczek zawartych między osobami fizycznymi.  Termin przedawnienia jest trzyletni, jeśli pożyczka została udzielona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Termin przedawnienia liczy się od dnia wymagalności roszczenia, którym zwykle jest data zwrotu pożyczki. 

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Od kwoty lub wartości pożyczki powyżej 1000 zł należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych wynoszący 0,5%. Obowiązuje jednak szereg zwolnień od tego podatku, np. wśród osób najbliższej rodziny, pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy i udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek albo pożyczek udzielanych przez wspólnika spółce kapitałowej. 

r. pr. Jarosław Krzan Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. LODR prowadzi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.Realizacja zadań uwzględnia kierunki rozwoju wyznaczone w regionalnych i lokalnych programach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, ustalonych przez właściwe organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj