KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Województwo Podlaskie
  • Partner serwisu KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Zespół nagłej śmierci kurcząt brojlerów – jak walczyć?

Opublikowano 07.05.2019 r.
Zespół nagłej śmierci kurcząt brojlerów pojawia się w większości intensywnych hodowli na świecie. Młode, szybko rosnące kurczęta brojlerów umierają w tej chorobie nagle, z krótkotrwałym śmiertelnym wstrząsem. Wiele dotkniętych tym brojlerów po prostu „przewraca się” i już nie wstaje, a ok. 60-80% z nich, to samce. Jak z tym skutecznie walczyć w hodowli?

Etiologia i epidemiologia

Zespół nagłej śmierci kurcząt brojlerów ADS ma trudne przyczyny. Jest to choroba metaboliczna związana z przemianami węglowodanów, kwasicą mleczanową, utratą integralności błony komórkowej i zaburzeniami równowagi elektrolitowej wewnątrzkomórkowej. Ostatnie badania łączą ją również z zaburzeniami rytmu serca. Obecnie brojlery mają bardzo szybki wzrost i skuteczniejszą konwersję paszy, ale za to predyspozycje do arytmii serca. Częstość arytmii serca jest znacznie wyższa u brojlerów (27%), niż u leghornów (1%). Nie jest jednak jasne, czy arytmia serca to wynik złego żywienia i genetyki, ale na pewno wpływa na nią wszechobecny stres. Wszystko to predysponuje brojlery do śmierci z powodu migotania komór (częstość jej występowania wynosi tu zwykle 0,5-4%).

Objawy choroby

Zespół nagłej śmierci kurcząt brojlerów ADS daje słabe lub żadne oznaki chorobowe. Kurczęta wydają się zdrowe oraz spokojnie chodzą i żerują lub odpoczywają. W pewnym momencie jednak nagle wyciągają szyje, zaczynaną sapać lub skrzeczą i umierają gwałtownie z krótkim okresem bezwiednego bicia skrzydłami i ruchami nóg. Podczas takiego przedśmiertelnego ataku często odwracają się też na plecy i tak konają, lub leżąc na boku czy piersiach. Zespół nagłej śmierci kurcząt brojlerów może przy tym wystąpić już w 3 dniu od zarażenia i może trwać do 10-12 tyg. w porażonych ta chorobą stadach. Śmiertelność zwykle ma najwyższy poziom między 12 a 28 dniem życia, czasem nawet już w 9 dniu.

Ostatnie badania wskazują, że ptaki dotknięte zespołem nagłej śmierci kurcząt brojlerów mają charakterystyczne mikroskopowe zmiany w kardiomiocytach i komórkach podsiatkówkowych Purkinjego (komórki nerwowe w móżdżku), co może pomóc w laboratoryjnej diagnozie weterynaryjnej. Poza tym sekcje martwych ptaków wykazują, że są to osobniki dobrze umięśnione i mają pusty lub częściowo wypełniony żołądek. Ich brzuch jest jednak rozdęty, a jelita wypełnione pokarmem, co wskazuje na nagłą i ostrą śmierć. Dodatkowo mięśnie stają się cętkowane kolorystycznie na czerwono i biało w wyniku ogniskowego przekrwienia, a narządy wewnętrzne są średnio lub mocno przekrwione. Małe krwotoki mogą się też pojawiać w wątrobie i nerkach. W komorach serca nie ma oznak przerostu, są jedynie skurczone, a przedsionki są rozszerzone i wypełnione krwią. Przekrwione są też płuca, a do tego często obrzęknięte. Jednak obrzęk płuc nie jest widoczny u brojlerów, które są badane w ciągu kilku minut od śmierci. Woreczek żółciowy może być mały lub pusty, bo ptaki wykazują normalne spożycie paszy.

Diagnoza choroby - zespół nagłej śmierci kurcząt brojlerów

ADS należy podejrzewać u brojlerów dobrze rozwiniętych i zdrowo wyglądających, które znaleziono martwe na plecach, ponieważ ta pozycja jest rzadka w przypadku śmierci z innych przyczyn, z wyjątkiem np. asfiksji czy zespołu wodobrzusza u drobiu. Zespół ten bywa też prawdopodobną przyczyną śmierci, gdy martwe ptaki w dobrym stanie znajduje się martwe leżące na bokach lub piersiach. Diagnoza powinna być poparta wynikami sekcji zwłok, jeśli brak jest oczywistej widocznej patologii, czyli np. wypełnionego pokarmem przewodu pokarmowego, skurczonych komór serca, rozszerzonych i wypełnionych krwią przedsionków, przekrwienia i obrzęku płuc. Laboratoryjnie w potwierdzeniu diagnozy zespołu nagłej śmierci kurcząt brojlerów pomocna jest natomiast obecność charakterystycznych mikroskopijnych zmian w kardiomiocytach i podwsierdziowych komórkach Purkinjego. Podobny stan nagłej śmierci u kurcząt brojlerów wykazano też z powodu niedoboru potasu oraz połączenia wysokiej temperatury środowiska i hipofosfatemii (niedobór fosforu) lub ostrej hipokalcemii (niedobór wapnia). Natomiast u indyków może to być efekt zadławienia, pęknięcia aorty (tętniak), ogniskowego obturacyjnego ziarniniakowego zapalenia płuc lub kardiomiopatii przerostowej (spontaniczna kardiomiopatia indyków) z przekrwieniem płuc i obrzękiem, powiększeniem śledziony i krwotokiem okołonerkowym.

Zapobieganie i kontrola

Częstość występowania zespołu nagłej śmierci kurcząt brojlerów ADS można zminimalizować poprzez hamowanie stresu, a także spowolnienie tempa wzrostu, szczególnie w pierwszych 3 tyg. życia, poprzez kontrolę spożycia składników pokarmowych (dzięki zmniejszeniu: liczby godzin świetlnych na dobę, ilości dostarczanej paszy oraz poziomu energii i białka w diecie).

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO