KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Województwo Podlaskie
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Jak zminimalizować skutki suszy?

Opublikowano 04.06.2019 r.
Nasza planeta stoi w obliczu kryzysu związanego z gospodarką wodną. Jest to spowodowane wieloma czynnikami, jednym z nich są zmiany klimatyczne. Według danych ONZ do 2050 roku ponad połowa światowej produkcji roślin uprawnych, przede wszystkim zbóż, zagrożona będzie deficytem wody.

Susza w Polsce

Problem niestety dotyczy także Polski. Zmiany klimatyczne w naszym kraju już dawno przestały być jedynie hasłami organizacji proekologicznych. Długotrwałe susze stały się codziennością. Dramatyczna w skutkach susza z 2015 roku, która nawet wg meteorologów miała być ewenementem, powtórzyła się w 2018. GUS oszacował, iż zbiory zbóż zmniejszyły się o 16%, ziemniaków i rzepaku o 20%. Susza dotknęła też produkcję warzyw – uprawiane pod osłonami uszkodzone zostały przez wysoką temperaturę, a uprawy polowe ucierpiały z powodu deficytu opadów. Już w połowie ubiegłego roku szkody wywołane suszą w rolnictwie wyceniono na 3,5 mld złotych.

Jak ochronić uprawy przed suszą?

Jak zatem zabezpieczyć nasze uprawy, by maksymalnie ograniczyć negatywne skutki wysokiej temperatury i niedoborów opadów, które według klimatologów będą coraz częstsze w naszej strefie klimatycznej? Nie jesteśmy w stanie przewidzieć wystąpienia suszy, możemy jednak maksymalnie chronić nasze plantacje. Musimy to jednak robić kompleksowo, zapewniając roślinom komfortowe warunki przez cały okres wegetacji, począwszy od odpowiedniego przygotowania stanowiska. Rośliny należy utrzymywać w dobrej kondycji, bo tylko odpowiednio odżywione zniosą stres związany z wysoką temperaturą i okresowym brakiem wody. Żadne z tych działań nie zabezpieczy w pełni naszych upraw, ale pozwoli znacząco ograniczyć niekorzystny wpływ anomalii pogodowych na wielkość i jakość osiąganych plonów.

Deficyt wody w glebie może powodować drastyczny spadek plonów roślin uprawnych, a czasem nawet doprowadzić do całkowitego zniszczenia plantacji. Przy zbyt niskiej wilgotności gleby i za wysokim nasłonecznieniu reakcje biologiczne rośliny nie mogą przebiegać właściwie, pomimo iż wszystkie niezbędne zabiegi i pozostałe warunki powinny zapewnić uprawom prawidłowy rozwój.

Krzem i jego rola

Po doświadczeniach z ostatnich lat działania prewencyjne, chroniące rośliny przed skutkami suszy, powinny być włączone do standardowej agrotechniki. Zabiegiem, który należałoby rozważyć jest dolistne dokarmienie krzemem. To niekonwencjonalny i innowacyjny, stosunkowo niedrogi sposób na zwiększenie tolerancji i odporności roślin na tego typu stresy. Krzem jest jednym z podstawowych pierwiastków biosfery. W skorupie ziemskiej znajduje się blisko 30% tego pierwiastka. Jest podstawową składową gleb i odgrywa kluczową rolę w obiegu materii. Przez rośliny pobierany jest w formie kwasów krzemowych. Uwalnianie ich z krzemionki i krzemianów jest procesem nieefektywnym – ograniczonym i bardzo powolnym, tym bardziej, iż kwasy krzemowe w glebie są niestabilne, a ich ilość jest niewystarczająca. W roślinach krzem występuje w formie mineralnej, nierozpuszczalnej w wodzie. Pierwiastek ten występuje w komórkach epidermy, mezofilu, ksylemie czy sklerenchymie. Zwiększa sztywność komórek i ich tolerancję na uszkodzenia, w tym mechaniczne. Związki organokrzemowe
wbudowane w organizm roślinny redukują skutki zarówno niskiej, jak i wysokiej temperatury, powstrzymują utratę wody w procesach oddychania w warunkach deficytu wody, pozytywnie wpływają na proces fotosyntezy – zwiększają jej wydajność. Jednak przede wszystkim krzem poprzez wzmocnienie ścian komórkowych, znacznie ogranicza straty wody w procesie transpiracji. Zapewnia usprawnienie osmoregulacji, gwarantuje korzystniejszy status wodny oraz lepsze zaopatrzenie w składniki odżywcze.

Dodatkowo pierwiastek ten ogranicza wpływ stresu biotycznego spowodowanego przez patogeny i inwazję szkodników, to również zasługa mocniejszych i sztywniejszych ścian komórkowych, stymuluje wzrost korzeni u młodych roślin, a przez to poprawia plonowanie, a także jakość i właściwości przechowalnicze plonów. Jest jednak przed wszystkim świetnym narzędziem zabezpieczającym plantacje przed okresowymi niedoborami wody. Grubsze i twardsze ściany komórkowe stanowią naturalną barierę dla czynników stresowych, nie tylko tych związanych z suszą. To także redukcja zagrożeń związanych z infekcjami chorób grzybowych i szkodników, owadów wyposażonych w ssący aparat gębowy. To wzmocnienie ścian stymuluje naturalną odporność roślin. Biostymulatory zawierające krzem stanowią cenne uzupełnienie programów ochrony roślin uprawnych, zwłaszcza w dobie ograniczania stosowania środków ochrony roślin. Przykładem takiego preparatu krzemowego, spełniającego te funkcje jest Optysil. To płynny antystresant aktywujący naturalne systemy odpornościowe roślin oraz stymulujący ich wzrost i rozwój. Zawiera łatwo przyswajalny przez rośliny krzem i dzięki temu wzmacnia ściany komórkowe oraz stymuluje szereg ważnych procesów życiowych w roślinie. Zwiększa tolerancję na niekorzystne warunki uprawowe, przede wszystkim na deficyty wody. Polecany jest w uprawach wszystkich gatunków roślin rolniczych i ogrodniczych, do stosowania dolistnego. To nowe narzędzie do niwelowania skutków suszy.

 

 

kontakt1.jpg
Anna Rogowska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.

 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

POWIĄZANE TEMATY:suszasusza w polsce
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO