PRAWNIK RADZI: Służebność drogi koniecznej

Na sąsiedzkim gruncie

Każda nieruchomość (gruntowa, budynkowa, lokalowa) powinna mieć zapewniony dostęp do drogi publicznej. Wynika to z konieczności dojścia (dojazdu) do własnej nieruchomości. Jeśli z jakichkolwiek względów (głównie zaszłości historycznych, związanych np. z nieformalnym obrotem gruntami lub w związku z zasiedzeniem własności nieruchomości) nieruchomość jest pozbawiona dostępu do drogi, właściciel może wystąpić z roszczeniem o ustanowienie służebności w postępowaniu sądowym.

Służebność drogi koniecznej jest jedną z tzw. służebności przymusowych, obok służebności tzw. budynkowej. Roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej nie ulega przedawnieniu. Tak długo, jak nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, istnieje roszczenie o stanowienie służebności.

Raz, raz na rok

Służebność drogi koniecznej może zostać ustanowiona na rzecz każdego aktualnego właściciela nieruchomości każdego rodzaju i może obciążać nieruchomość każdego rodzaju. Ustanowienia służebności drogi koniecznej dokonuje się za wynagrodzeniem, które może być jednorazowe, rzadziej okresowe (np. roczne). Wysokość wynagrodzenia zwykle ustala biegły rzeczoznawca w postępowaniu sądowym, jednak możliwe jest także wynagrodzenie niepieniężne.

Rekompensata

Podstawowym składnikiem wynagrodzenia, obok odszkodowania, jest wynagrodzenie za korzystanie z pasa gruntu stanowiącego szlak służebności drogowej. Wynagrodzenie za ustanowienie służebności jest zatem rekompensatą szkody za zmniejszenie wartości nieruchomości oraz rekompensatą za korzystanie z cudzej własności.

Przebieg szlaku

Służebność drogi koniecznej rozpoznaje sąd rejonowy w trybie nieprocesowym. Opłata sądowa za wniosek wynosi 200 zł. We wniosku o ustanowienie służebności należy wskazać przebieg szlaku drogi koniecznej i właścicieli nieruchomości, przez które szlak ten ma prowadzić.

Służebność drogi koniecznej może być także ustanowiona w formie aktu notarialnego zawartego między właścicielem nieruchomości obciążonej służebnością i właścicielem nieruchomości władnącej, na rzecz której służebność jest ustanawiana.

Służebność podlega wpisowi do działu III księgi wieczystej i obowiązuje wszystkich przyszłych właścicieli obciążonej nieruchomości. 

Jarosław Krzan Radca prawny DODR Artykuł opracowany we współpracy z Dolnolšskim Orodkiem Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj