Krzyż - "w tym znaku zwyciężysz!"

Żydzi uważali Jezusa za bluźniercę. Ich prawo za bluźnierstwo przewidywało ukamienowanie. Ukrzyżowanie było karą rzymską, wymierzaną niewolnikom i buntownikom. Około roku 71 p. n. e  ukrzyżowano ponad 6 tys. uczestników powstania Spartakusa. Taką karę stosowali również powszechnie Fenicjanie, Kartagińczycy i Persowie.  

Była to straszny rodzaj śmierci. Cyceron – pisarz, mówca, polityk i dowódca wojskowy - w jednej z mów Przeciw Werresowi nazwał ukrzyżowanie: „Karą najokrutniejszą i najpotworniejszą (…) najwyższą i ostateczną karą niewolników”. Przed ukrzyżowaniem skazańca biczowano. Odbywało się to najczęściej w drodze na miejsce egzekucji. Tam odzierano go z ubrania, kładziono na ziemi, rozciągano jego ramiona i nogi, po czym przybijano do krzyża. Umierał w długim konaniu, dusząc się. Nękały go komary i inne owady, albo rozrywały sępy. 

Krzyż miał zwykle kształt litery „T”. Skazaniec niósł na miejsce ukrzyżowania belkę poprzeczną. Tak było w przypadku Pana Jezusa.  Krzyż o 4 ramionach pojawił się w ikonografii dopiero w V wieku.

Historię Męki Chrystusa opisali wszyscy czterej Ewangeliści, choć każdy z nich ze swojego punktu widzenia. Cztery ewangeliczne opisy są zgodne co do istoty i kolejności zdarzeń. Ukrzyżowanie i śmierć Jezusa jest również wydarzeniem  historycznym – potwierdzonym w wielu źródłach niechrześcijańskich – rzymskich i żydowskich.

W maju 66 r.  XII legion rzymski dowodzony przez Wespazjana przystąpił do tłumienia powstania żydowskiego. Kulminacyjnym momentem walk było oblężenie Jerozolimy w 70 r., którą zburzono wraz ze  Świątynią. Od tego czasu rozpoczęły się  wielkie prześladowania chrześcijan, trwające prawie 300 lat. Zakończyły się  dopiero w 313 r., wydaniem przez cesarza Konstantyna  Wielkiego „Edyktu Mediolańskiego”, który wprowadzał wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim.  

Od momentu, gdy chrześcijanie uzyskali wolność religijną - krzyż stał się ich znakiem rozpoznawczym. W katakumbach obok znaku ryby, spotkać można znak krzyża, który jako przedmiot kultu upowszechnił się po roku 313. Według tradycyjnego przekazu, cesarz Konstantyn Wielki przed bitwą z uzurpatorem Maksencjuszem, zobaczył na tle słońca znak krzyża i słowa: „W tym znaku zwyciężysz". 

Według starożytnej legendy, matka Konstantyna - cesarzowa Helena około roku 326 rozpoczęła poszukiwania krzyża, na którym zmarł Jezus. Podobno obok Golgoty znaleziono wysypisko śmieci, spod których wydobyto fragmenty krzyży, a dokładnie ich poziomych belek. Niestety, znalazcy nie mieli żadnej pewności, że któryś z kawałków drewna to krzyż Chrystusa. Gdy jednego z nich dotknęła ciężko chora kobieta, natychmiast doznała uzdrowienia. 

Tyle legenda. Co do daty jego znalezienia historycy nie są zgodni. Najczęściej podaje się rok 326 lub 330. Jako dzień źródła podają 13 albo 14 września. Wybudowano wtedy w Jerozolimie dwie bazyliki: Męczenników nazywaną Bazyliką Krzyża oraz Zmartwychwstania. 13 września 335 r. odbyło się uroczyste poświęcenie i przekazanie miejscowemu biskupowi obu tych bazylik. Na tę pamiątkę co roku 13 września obchodzono uroczystość Podwyższenia Krzyża Świętego. Później święto przeniesiono na 14 września, w którym po raz pierwszy wystawiono relikwie Krzyża na widok publiczny. Była to pierwsza adoracja Krzyża. 

Obecnie największą część drzewa Krzyża św. posiada kościół św. Guduli w Brukseli. Bazylika św. Piotra w Rzymie przechowuje ich część, a także skarbiec Katedry Paryskiej. W Polsce relikwie Krzyża św. znajdują się w kościele ojców Dominikanów w Lublinie, ale w roku 91pokaźna ich część padła łupem złodziei, a także w kościele  św. Krzyża na Łysej Górze pod Kielcami. 

Włoski pisarz Umberto Eco napisał kiedyś żartobliwie, że: 

Gdy­by wszys­tkie ka­wałki krzyża znaj­dujące się w różnych kościołach były praw­dzi­we, Pan Nasz nie byłby umęczo­ny na dwóch skrzyżowa­nych bel­kach, ale na całym lesie.  

Ale to nie jest najważniejsze, gdyż chrześcijanie nie czczą drewna z relikwii, bo byłby to kult przedmiotu, a to - co się na tym drewnie dokonało. 

Lidia Lasota Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj