KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Województwo Podlaskie
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Regeneracyjne wapnowanie - dlaczego warto?

Opublikowano 26.09.2019 r.
Obecnie w skali kraju około 50% gleb ma obniżoną kwasowość. Gleby lekko kwaśne i obojętne stanowią 42%, a jedynie 8% to gleby zasadowe. Dlaczego tak się dzieje? Czy możesz skorzystać z dofinansowania na wapnowanie?

Około połowy gleb w Polsce ma obniżoną kwasowość (pH). Dzieje się tak, gdyż w XXI wieku jest bardzo zanieczyszczone środowisko. Skład wód opadowych zależy od czystości powietrza, które woda ta napotyka podczas opadania. Spływająca z dróg i pól również niesie ze sobą różne zanieczyszczenia i dlatego deszczówka ma, niestety, odczyn kwaśny (pH około 5,5).

Szczególnie gleby lekkie są bardzo narażone na wymywanie składników pokarmowych. Straty z tego powodu wynoszą nawet powyżej 200 kg tlenku wapnia na hektar w ciągu roku. Źródłem zakwaszenia jest również mineralizacja materii organicznej. Skutkiem tego procesu jest wytworzenie związków mineralnych, tj: siarczanów, azotanów, fosforanów, co w efekcie prowadzi do spadku pH gleby.

Każdy rolnik wie, że azot jest czynnikiem plonotwórczym. Nikt nie wyobraża sobie uprawy i nawożenia roślin bez użycia azotu. Jednak mało kto zastanawia się nad tym, że takie działanie ma również swój skutek uboczy – zakwaszenie gleby. Aby zneutralizować 1 kg azotu w formie amonowej potrzeba nawet 5,5 kg węglanu wapnia.

Źródłem „strat” wapnia z gleby jest również zebrany plon. Poniższa tabela podaje przykładowe wartości nagromadzonego przez rośliny wapnia w tonie plonu. Znaczne ilości pozostaną z resztkami pożniwnymi i wzbogacą wierzchnią warstwę gleby w cenny wapń, który działa na glebę odkwaszająco.

Wapń jest buforem kwaśnych jonów glinu i wodoru, które działają toksycznie na system korzeniowy roślin. To glin powoduje redukcję masy korzeni zmniejszając ich rozrost w glebie, czego wynikiem jest ograniczenie dostępności do składników mineralnych znajdujących się w profilu glebowym.

Niskie pH obniża również przyswajanie makro- i mikroelementów, co obrazuje rysunek: Wynika z niego, że optymalna przyswajalność pierwiastków pokarmowych mieści się w przedziale pH od 6,4 do 7,2.

Wiedząc, że rozkład materii organicznej przy optymalnym pH i przy optymalnej ilości wapnia w glebie powoduje większe wytworzenie próchnicy, należy zadbać o odpowiedni odczyn, a gleba odwdzięczy się obfitym plonem. Zachowanie optymalnego pH ma dobry wpływ na przebieg mineralizacji materii organicznej w glebie. To próchnica jest największym magazynem wody w glebie, a utrzymanie jej w jak największej ilości sprzyja wytwarzaniu głębokiego i rozległego systemu korzeniowego przez rośliny, odpowiedniego odżywienia roślin makro- i mikropierwiastkami, co przekłada się na lepszą tolerancję roślin na warunki stresowe, takie jak susza. Wapnowanie jest bardzo ważnym zabiegiem przynoszącym wymierne korzyści dla rolnika i dla środowiska.

Przykładowe wartości nagromadzonego przez rośliny Ca/t plonu

 

Roślina

Nagromadzenie

Ca [kg/t]

Roślina

Nagromadzenie Ca [kg/t]

pszenica

5

jęczmień

6

kukurydza

7

rzepak ozimy

50

bobowate grubonasienne

20-30

bobowate drobnonasienne

16-20

 

W tym roku został wprowadzony Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie. Będzie on realizowany od 01.06.2019 r. do 31.10.2023 r.

Udział w programie pomoże zmniejszyć koszt nawożenia, a dostarczenie glebie tego cennego składnika przyczyni się do poprawy efektywności nawożenia mineralnego roślin i poprawy jakości gleb Polski.

Kwota dofinansowania do zakupu tony czystego składnika odkwaszającego (CaO oraz CaO+MgO) będzie wynosić odpowiednio w zależności od wielkości użytków rolnych w gospodarstwie:

  •  do 300 zł/t czystego składnika odkwaszającego dla gospodarstw o powierzchni nieprzekraczającej 25 ha
  •  do 200 zł/t czystego składnika odkwaszającego dla gospodarstw o powierzchni powyżej 25 ha, ale nieprzekraczającej 50 ha
  • do 100 zł/t czystego składnika odkwaszającego dla gospodarstw o powierzchni powyżej 50 ha, ale nieprzekraczającej 75 ha.

Należy pamiętać, iż kwota dofinansowania obejmuje zakup wapna (bez kosztów transportu).

Można nabyć wapno nawozowe lub środek wapnujący zgodny z załącznikiem do programu dostępnym na stronie internetowej Stacji Chemiczno-Rolniczej (www.schr.gov.pl). Aby uzyskać dofinansowanie, należy pobrać próbki glebowe i zbadać w okręgowej stacji chemiczno-rolniczej. Próbkę wraz z wypełnionym wnioskiem i załącznikiem do wniosku należy dostarczyć do właściwej okręgowej stacji chemiczno-rolniczej. Do programu kwalifikują się działki, na których pH jest niższe bądź równe 5,5.

 

 
Rafał Balcerak
Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO