KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Województwo Podlaskie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Jaka pszenica na późny siew?

Opublikowano 24.10.2019 r.
Optymalne terminy siewu pszenicy już za nami. Jednak wielu rolników właśnie teraz kończy utrzymywanie międzyplonów i decyduje się na siew pszenicy ozimej. O czym warto pamiętać przy późnym siewie?

Eksperci twierdzą, że na wielkość i stabilność plonów pszenicy ozimej wpływa przede wszystkim optymalny termin siewu, który na przykład na Opolszczyźnie i Śląsku przypada pomiędzy 25 września, a 10 października. Terminowy siew jest jedynym czynnikiem, który może zapewnić pełny rozwój systemu korzeniowego. Źle wykształcony korzeń przyczynia się do słabego wypełnienia ziarna, zmniejsza masę tysiąca ziaren oraz gęstość ziarna. Natomiast pszenica posiana w opóźnionym terminie siewu plonuje niżej, ponieważ krzewi się wiosną i dopiero w tym czasie wytwarza korzenie przybyszowe, przez co jest bardziej wrażliwa na wiosenną suszę. Poza tym posiana późno, w warunkach coraz krótszego dnia, zawiązuje mniejszą ilość kłosków w kłosie i ziaren w kłoskach.

Liczy się więc nie tylko ciepło - a tegoroczny październik daje je nam w dużych ilościach - ale przede wszystkim ilość światła słonecznego. Pszenica ozima należy do roślin dnia długiego. Oznacza to, że tak zwaną fazę generatywną rozpoczyna po przyjęciu określonej liczby godzin świetlnych. Z długością dnia ściśle związany jest termin siewu.

Co powinno decydować przy wyborze odmiany?

Ponieważ zleży nam na tym, aby pszenica zakorzeniła się przed zimą, należy wybierać rośliny szybko rozwijające się jesienią, a wolniej wiosną. Warto też zwrócić uwagę na to, co uprawialiśmy przed planowaną pszenicą. Jeśli była to na przykład kukurydza, wtedy wysiewać odmiany mniej wrażliwe na grzyby z rodzaju Fusarium.

Również mrozoodporność odmian, jest ważną cechą, a odmiany o niskiej mrozoodporności w niekorzystnych warunkach atmosferycznych mogą nie przetrwać zimy. Warto tu skorzystać z wyników doświadczeń prowadzonych co rok przez Centralny środek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU), sprawdzając jak plonowały odmiany w latach minionych - porównując podobny typ pogody w danym roku. Warto więc samemu każdego roku robić notatki o tym, jak kształtuje się pogoda, jakie są problemy z chorobami i szkodnikami i jakie plony.

Ilość wysiewu zależy głównie od odmiany (jej zdolności do krzewienia) i kompleksu glebowego (gorsze warunki glebowe = wyższa norma wysiewu). Najlepiej jeśli po wschodach pszenicy ozimej jej obsada wynosi, zależnie od jakości gleby 280–390 szt./m2. Opóźniając termin siewu, norma wysiewu powinna być wyższa, lecz nie należy przesadzać – zalecana ilość wysiewu w skrajnie opóźnionym terminie to 450 szt./m2. Należy pamiętać, że pszenicę zasianą w terminie opóźnionym, należy wiosną jak najszybciej zasilić azotem i wykonać zabieg herbicydowy. Nie ma potrzeby nadmiernego zwiększania ilości wysiewu.

Dlaczego nie należy siać zbyt gęsto?

Eksperci zwracają uwagę, że przy wysiewie 500–600 szt./m2 nie tylko zmniejsza się plon, ale także jakość ziarna ulega pogorszeniu. Mniejsza jest również masa tysiąca ziaren oraz gęstość. Zbyt gęste plantacje pszenicy ozimej są podatne na wyleganie, rozwój chorób jest ułatwiony, w wyniku czego choroby grzybowe szybko opanowują łan powodując duże straty w plonie. Należy więc preferować siewy niezbyt gęste, co pozwala na samoregulację łanu i umożliwia dostosowanie się roślin do warunków siedliska.

Aby uzyskać odpowiednie zagęszczenie roślin na polu, należy precyzyjnie wyliczyć ilość wysianego ziarna, stosując wzór:

Ilość wysiewu w kg/ha = liczba ziaren/m2 pomnożona przez MTZ podzielone przez zdolność kiełkowania

Przy obliczaniu ilości wysiewu w kg/ha należy brać pod uwagę również zdolność kiełkowaniai masę tysiąca ziaren. Jest to istotne, ponieważ masa 1000 ziaren tej samej odmiany zmienia się, w zależności od roku i sposobu uprawy (35–50 gramów i więcej). Podobna sytuacja ma miejsce ze zdolnością kiełkowania, która może różnić się o kilka procent.

W tym roku eksperci szczególnie podkreślają jeszcze jeden dodatkowy aspekt niekorzystnego zbyt gęstego siewu. Tegoroczna susza powinna nas nauczyć, że zbyt gęsto zasiane rośliny będą ze sobą konkurować o wodę, co oznacza, że nie warto sypnąć więcej.

W latach 2009–2010 w Głubczycach przeprowadzono doświadczenia agrotechniczne z pszenicą ozimą, których celem było określenie wpływu gęstości siewu ziarna, na plonowanie roślin. Badano wpływ wysiewu: 200, 300, 400 i 500 szt./m2 na pięć odmian pszenicy ozimej (Tonacja, Bogatka, Figura, Muszelka i Finezja). W doświadczeniu, założonym na bardzo dobrych glebach, różnice w plonie ziarna pomiędzy ilością wysiewu: 300, 400 i 500 szt./m2 były nieduże, ale wskazujące na celowość obniżania norm wysiewu pszenicy ozimej.

Jak podaje COBORU, w województwie świętokrzyskim w sezonie 2015/2016 prowadzone było doświadczenie z odmianami pszenicy ozimej i jarej przy opóźnionym jesiennym terminie siewu. Doświadczenie ma na celu ocenę plonowania w warunkach późnojesiennego terminu siewu oraz wskazanie odmian najbardziej przydatnych do uprawy po późno zbieranych przedplonach. W doświadczeniu brało udział 22 odmiany pszenicy ozimej i 6 odmian pszenicy jarej. W zestawieniu uwzględniono łącznie 28 odmian pszenicy. Ze szczegółowymi wynikami doświadczenia zapoznać się można TUTAJ

Decydując się na opóźniony siew pszenicy ozimej należy pamiętać, że zboże to potrzebuje do skiełkowania temperatury na poziomie 3-4°C. Poza temperaturą potrzebna jest także woda, ale na szczęście jesień nadrobiła kłopoty z opadami w ciągu całego roku.

Opóźniony siew pszenicy ma też kilka zalet. Uprawa jest mniej narażona na atak ze strony mszyc, ploniarek i innych szkodników. Zmniejsza się również presja chorób grzybowych - przede wszystkim mączniaka prawdziwego. Niestety, są także obawy, choćby przed nagłą zmianą pogody, gdyż krótkie epizody chłodne mają prawo zdarzyć się nawet w październiku.

źródła:

prof. M. Korbas i inn. - Metodyka integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej dla doradców - Instytut Ochrony Roślin - PIB, Poznań 2017

A. Krawczyk, Ł. Kowalski - Prawidłowa agrotechnika pszenicy ozimej - Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, 2015 r

COBORU.pl - Porejestrowe doświadczalnictwo odmianowe - http://www.coboru.pl/DR/pdopublikacjecentralne.aspx, dostęp 22-10-2019 r

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO