Gumijagody to nie bajka? O uprawie oliwnika wielokwiatowego

W stanie naturalnym występuje w Azji wschodniej, na obszarze Japonii, Chin i Półwyspu Koreańskiego. Natomiast na skalę towarową oliwnik uprawia się w Stanach Zjednoczonych, w Rosji, na Ukrainie i Białorusi. W Polsce możemy go spotkać w ogródkach przydomowych, gdzie uprawiany jest jako roślina ozdobna ze względu na walory estetyczne i urzekającą intensywną woń kwiatów lub jako roślina miododajna.

Jagody gumi w pierwszej chwili kojarzą się z bajką o Gumisiach, gdzie sok z gumijagód odgrywał bardzo ważną rolę ze względu na swe cudowne właściwości: dodawał sił witalnych, orzeźwiał, uskrzydlał i pobudzał do działania. I tym razem okazuje się, że to nie tylko bajka, ponieważ owoce te naprawdę kryją w sobie niezwykłą moc.

Uprawa gumi polecana jest właśnie ze względu na właściwości zdrowotne owoców, które zawierają całe bogactwo natury, m.in.: nienasycone kwasy tłuszczowe, mikroelementy, witaminy z grupy: A, C, E, duże ilości karotenu, związków fenolowych, aminokwasów, kwasów organicznych oraz substancji o właściwościach przeciwnowotworowych (likopen). Owoce oliwnika są soczyste, słodkokwaśne, trochę przypominają w smaku porzeczkę czerwoną. Mogą być spożywane w stanie świeżym jako deserowe, bądź po przetworzeniu. Robi się z nich, m.in.: konfitury, dżemy, galaretki, soki, nalewki, a także wina.

W naszych warunkach oliwnik rośnie jako krzew bezcierniowy dorastający do 3 m wysokości. Ma koronę szeroko rozłożoną i luźną oraz ciemnozielone na wierzchu i srebrzystobiałe od spodu eliptyczne liście. Kwiaty pojawiają się na przełomie kwietnia i maja, są nieduże, bladożółte, z długą rurką.

Owoce kształtu owalnego, dorastają do 1,5-2 cm, są ciemnoczerwone i zawieszone na długich szypułkach. Zaletą w uprawie jest okres dojrzewania owoców oraz to, że owoce mogą utrzymywać się na gałęziach przez dwa miesiące lub nie opadają wcale (w zależności od odmiany). Dojrzewają w sierpniu i pozostają na krzewie nawet do listopada, z czasem marszczą się, zasychają i stają się wtedy jeszcze smaczniejsze, jak rodzynki. Owocują w okresie, w którym większość roślin jagodowych zakończyła już swoje owocowanie.

Roślina jest bardzo łatwa w uprawie. Ma nieduże wymagania glebowe. Dobrze rośnie na glebach piaszczystych, ruderalnych, o odczynie lekko kwaśnym, aż po zasadowy, niezbyt wilgotnych.

Ciekawostką jest fakt, że potrafi wiązać azot atmosferyczny z powietrza, podobnie jak rośliny motylkowe. Ma dużą odporność na działanie niekorzystnych warunków środowiska. Do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebuje jedynie dużego nasłonecznienia, wtedy owoce są bardziej słodkie. Na stanowisku zacienionym może słabiej rosnąć i mieć gorszej jakości owoce. Bardzo dobrze radzi sobie w warunkach suszy oraz suchego i gorącego powietrza, co może zachęcać do uprawy na obszarach dotkniętych skutkami ocieplającego się klimatu. Nie wymaga regularnego przycinania. Gdy po kilku latach roślina mocno się zagęści, można przeprowadzić cięcie prześwietlające. Nadmierne cięcie ogranicza plonowanie. Nie jest to gatunek mrozoodporny i w bardzo ostre zimy pędy mogą częściowo przemarzać, za to liście i kwiaty są wyjątkowo odporne na wiosenne przymrozki.

Obecnie nie są znane żadne choroby ani szkodniki tej rośliny. Jedynie ptaki, mogą podjadać smakowite owoce oraz zające, które w okresie zimy obgryzają pędy. W Katedrze Ogrodnictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie prowadzone są prace badawcze w celu dostosowania oliwnika do warunków klimatycznych występujących w Polsce, a także w celu zwiększenia wielkości owoców i mrozoodporności.

Owocowanie obecnie dostępnych odmian rozpoczyna się najczęściej w czwartym roku po posadzeniu, można z nich uzyskać zbiór około 3-4 kg, natomiast z krzewów 10-letnich – do 15 kg. Ze względu na warunki uprawy oraz walory zdrowotne i estetyczne gatunek ten można polecić do uprawy w sadach ekologicznych.

Ewa Kłosińska  Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj