Sprzedaż okazjonalna - pozwolenia i zakazy

Jeżeli chcemy sprzedawać żywność w trakcie imprez plenerowych, powinniśmy pamiętać też o regulacjach prawnych. Najpierw wyjaśnienie, co to jest sprzedaż okazjonalna. Według definicji – to przygotowywanie, przechowywanie i serwowanie żywności przez osoby fizyczne w trakcie imprez plenerowych, gdzie żywność jest przygotowywana czasami, sporadycznie i na małą skalę.

W takich sytuacjach sprzedaż ta nie jest uznawana za działalność przedsiębiorstwa, czyli nie podlega bardzo rygorystycznym przepisom związanym z bezpieczeństwem żywności stosowanym do przedsiębiorstw przetwarzających i sprzedających żywność. Dodatkowo sprzedaż jest okazjonalna, gdy pieniądze ze sprzedaży stanowią jednorazowy dochód, który równoważy koszty poniesione na zakup produktów niezbędnych do przygotowania potraw oraz na dojazd na imprezę.

Każdy, kto chce sprzedawać swoje produkty podczas imprez plenerowych, musi na 7 dni przed jej rozpoczęciem powiadomić odpowiednie służby (sanepid oraz Inspekcję Weterynaryjną w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego). Formalny obowiązek zgłoszenia zamiaru sprzedaży ma zawsze wytwórca, może jednak tego dokonać również w imieniu wystawców organizator imprezy. Pozwolenie, które następnie wydaje sanepid obejmuje zarówno przygotowywanie, jak i sprzedaż.

Pamiętajmy więc, że kuchnia, w której ma być prowadzona produkcja żywności podlega kontroli Inspekcji Sanitarnej!

Aby ewentualne kontrole wypadły pomyślnie należy:
• utrzymywać w czystości i dobrym stanie technicznym pomieszczenia kuchenne
• myć i odkażać wszystkie powierzchnie i sprzęty wykorzystywane podczas produkcji, przechowywania i transportu
• chronić kuchnię i żywność przed owadami i innymi zwierzętami
• myć ręce przed kontaktem z żywnością i podczas jej przygotowywania oraz po wyjściu z toalety
• przy kontakcie z żywnością stosować czystą, jasną odzież i osłaniać włosy
• oddzielać surową żywność od ugotowanej i osobno magazynować:
surowe mięso, drób, owoce i warzywa i gotowe potrawy
• do przygotowywania surowej żywności używać oddzielnego sprzętu i przedmiotów
• żywność łatwo psującą się przetrzymywać i obrabiać najlepiej w temperaturze poniżej 5° C
• woda używana do produkcji żywności oraz zabiegów higienicznych musi spełniać wymagania dla wody pitnej, a jej jakość musi być monitorowana
• surowce i inne składniki żywności muszą pochodzić z identyfikowanego źródła, muszą być świeże, czyste i zdrowe – nie zawierać pasożytów, patogenów czy substancji toksycznych.

Także wydawanie posiłków musi odbywać się zgodnie z wymogami bezpieczeństwa żywności:
• osoba przygotowująca i sprzedająca żywność musi mieć aktualne badania lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych; nie może być zainfekowana, przeziębiona i mieć odkrytych ran czy innych uszkodzeń ciała; rozwiązaniem może być, np.: wytypowanie do sprzedaży osób, które mają takie badania ze względu na wykonywaną pracę
• potrawy należy sprzedawać w gumowych rękawiczkach i nie może ich podawać ta sama osoba, która pobiera od klientów pieniądze
• przy sprzedaży bardzo ważny jest dostęp do wody bieżącej, by łatwo, szybko i często myć ręce.
Trzeba też zwracać uwagę, czy organizator imprezy zapewnia odpowiednie warunki do prowadzenia obrotu żywnością, czyli czy są zapewnione:
• utwardzony teren
• urządzenia sanitarno-higieniczne z bieżącą ciepłą i zimną wodą
• miejsce i pojemniki do prawidłowego gromadzenia odpadów
• podłączenie do energii elektrycznej w przypadku konieczności korzystania z urządzeń chłodniczych.

Dystrybucję żywności można prowadzić z obiektów ruchomych lub tymczasowych, czyli namiotów, w sposób chroniący żywność przed zanieczyszczeniem, niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, owadami i skażeniem. Należy także pamiętać, że do transportu, przechowywania i pakowania artykułów spożywczych trzeba stosować pojemniki i materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością.

Ze względu na bezpieczeństwo konsumentów konieczne jest, by osoby sprzedające żywność w trakcie tego typu imprez stosowały zasady dobrej praktyki higienicznej, które są podstawą spełnienia wymagań bezpieczeństwa żywności. W przypadkupowstania szkody, w wyniku przeniesienia zakażenia na inne osoby poprzez żywność sprzedawaną na imprezie (zgodnie z przepisami art. 449 kodeksu cywilnego) winę ponosi osoba wprowadzająca żywność do obrotu. Ognisko zatrucia pokarmowego oznacza wystąpienie dwóch lub więcej przypadków zachorowań na tę samą chorobę. Każdorazowo, po przeprowadzeniu dochodzenia PSSE ma obowiązek przekazania sprawy do prokuratury. Zatrucia wynikają najczęściej z zanieczyszczenia mikrobiologicznego – przyczyny to brud, niedbalstwo, niemycie rąk, nieprzestrzeganie ciągu technologicznego od brudne- go do czystego, nieprawidłowa obróbka termiczna, złe warunki przechowywania potraw, np. niewłaściwa temperatura. Wytwórca prowadzący sprzedaż okazjonalną, mimo że nie jest zakładem produkcji żywności w świetle przepisów Unii Europejskiej, zawsze musi pamiętać o przestrzeganiu wymogów bezpieczeństwa żywności określonych w ustawie z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jedn.: DzU z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.)

Podsumowując: każdy, kto wytwarza i sprzedaje rolne produkty żywnościowe musi dostosować się do wymagań i obowiązków nakładanych przez prawo w szerokim zakresie: wymagania weterynaryjne, sanitarno-higieniczne, podatkowe, bezpieczeństwa żywności i inne. Niestety, brak jest wyraźnych przepisów, które wprost regulowałyby sprzedaż okazjonalną, dlatego w różnych regionach kraju inspekcje sanitarne wymagają spełnienia wymagań, jak dla producentów żywności zajmujących się stale jej produkcją….

Więcej informacji na te tematy można uzyskać na: www.produkty-tradycyjne.pl oraz www.ksiegowosc.infor.pl.

Co z wyrobami alkoholowymi?

Sprzedaż wyrobów alkoholowych zawsze podlega ewidencjonowaniu na kasie fiskalnej. Niespełnienie tego warunku jest podstawą nałożenia mandatu. Sprzedaż nawet jednego kieliszka bez kasy fiskalnej zagrożona jest mandatem wysokości od 210 zł do 4 tys. zł przy większej ilości alkoholu sprzedawanego nieprawnie. Firma handlująca alkoholem musi uzyskać zezwolenie organizatora i właściwego dla lokalizacji imprezy urzędu gminy.

Tylko własne napoje alkoholowe wytwarzane domowym sposobem zwolnione są z obowiązku podatkowego, ale wtedy, gdy nie są przeznaczone do obrotu. Dozwolone jest bowiem wytwarzanie takich napojów spirytusowych, jednakże pod warunkiem, że nie powstają bezpośrednio w wyniku destylacji po fermentacji alkoholowej (na bazie alkoholu popularnie zwanego bimbrem).

Wolno nam przygotować w domu nalewkę na spirytusie bądź wódce zakupionej w sklepie ze znakiem akcyzy. Tak wytworzone wyroby nie są objęte podatkiem akcyzowym oraz są zwolnione z obowiązku oznaczenia znakami akcyzy.

Inną sytuacją jest konkurs nalewek, gdzie nie ma sprzedaży tylko degustacja. W takim przypadku możliwe jest podanie nalewek jedynie komisji konkursowej. Serwowanie ich uczestnikom imprezy nie jest zgodne z ustawą o wychowaniu w trzeźwości. W razie kontroli nie wytłumaczymy też, że na stoisku znajduje się wyprodukowany w domu alkohol przeznaczony do degustacji – nie zostanie on uznany za stworzony na własne potrzeby i skończy się dotkliwą karą finansową…

Reasumując: na imprezach plenerowych jeśli nie chcemy mieć kłopotów w przypadku kontroli celno-skarbowej, nie wolno sprzedawać alkoholu bez znaku akcyzy…

Izabela Radziwon  Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj