Czy uprawa grochu pastewnego się opłaca?

Części zielone oraz korzenie mogą być doskonałym nawozem zielonym, natomiast nasiona to wartościowa pasza dla zwierząt hodowlanych. Groch pastewny, to roślina niezwykle bogata w białko, witaminy i związki mineralne. Ma on mniejsze wymagania glebowe niż groch siewny. 

Powierzchnia zasiewów w Polsce szacowana jest na około 15 tys. ha. Plon nasion grochu pastewnego waha się od 1,5 do 3,5 t/ha, jadalnego od 2 do 4 t/ha. Plonowanie roślin strączkowych jest mało stabilne, występują również trudności w ochronie przed agrofagami, jednak uprawa tych roślin stopniowa odradza się. Odmiany ogólnoużytkowe mają lepsze wyniki plonowania niż pastewne. W 2019 roku przeciętne plony grochu w doświadczeniach wyniosły 35,7 dt/ha i były prawie identyczne, jak w 2018 r. (35,5 dt/ha). W 2017 r. było to 50,1 dt/ha. Uprawa roślin strączkowych niesie ryzyko ze względu na niestabilne plony, będące następstwem wrażliwości na wiosenne przymrozki, brak lub nadmiar wody, co powoduje zwiększenie strat nasion podczas zbioru. 

Ceny skupu nasion roślin strączkowych w Polsce są silnie uzależnione od światowych cen śruty sojowej oraz rzepakowej, dlatego rośliny strączkowe pełnią na rynku paszowym funkcję produktu substytucyjnego. Występuje niewielka wartość i skala obrotów tymi nasionami na rynku krajowym. W przypadku, gdy produkcja ulegnie zwiększeniu, potrzebne będą rynki zbytu oferujące odpowiednią cenę. 

Za uprawą grochu przemawiają wyższe dopłaty do produkcji, co związane jest z dywersyfikacją upraw, obowiązkiem zazielenienia. Bardzo istotny jest również dobry wpływ na glebę, za tym idzie plonowanie roślin następczych. Można przyjąć, że wzrost plonowania zbóż wskutek zastosowania strączkowego przedplonu wynosi 3–4 dt/ha. Uprawy te wzbogacają glebę w materię organiczną i azot, oraz ograniczają presję patogenów i szkodników. Nasiona grochu są cenną paszą dla trzody chlewnej i mogą być traktowane jako częściowy substytut poekstrakcyjnej śruty sojowej. Zawierają one bowiem od 22 do nawet 38–40% białka.

Opłacalność produkcji każdej rośliny najlepiej obrazuje nadwyżka bezpośrednia. W przypadku grochu najlepsze wyniki finansowe osiągane są przy uzyskaniu plonu 25–35 dt/ha.

Poniższa tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha grochu pastewnego (peluszki) według cen brutto ziarna i środków do produkcji opracowaną na podstawie wydawnictwa „Kalkulacje Rolnicze”. 

Kalkulacja uprawy 1 ha grochu pastewnego

1 – jednolita płatność obszarowa, płatność za zielenienie, płatność dodatkowa
2 – płatność do roślin strączkowych na ziarno do 75 ha,
3 – nawóz bakteryjny,
4 – zbiór,  
5 – koszty utrzymania budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty.