Kalkulacje rolnicze - krowy mleczne

Ubiegły rok na światowym rynku mleka upłynął pod znakiem znacznej obniżki ceny masła i wzrostu notowań odtłuszczonego mleka w proszku, które umożliwiły sprzedaż zapasów interwencyjnych w UE. Koniunktura widoczna na międzynarodowym rynku determinowała sytuację rynku mleka w kraju.

W 2019 roku w naszym kraju utrwaliła się rosnąca tendencja produkcji mleka, choć dynamika wzrostu okazała się mniejsza niż w latach 2017–2018.  Jak podaje IERiGŻ-PIB, zwiększenie produkcji było możliwe, poprzez wzrost wydajności mlecznej krów, która zrekompensowała spadek pogłowia krów mlecznych.

Według danych z grudnia 2019 roku, w Polsce liczba krów wyniosła ogółem 2 404 tys. sztuk. Oznacza to spadek 0,5% w porównaniu z ubiegłym rokiem. Większy okazał się jednak spadek pogłowia krów mlecznych o 2,3% do 2 164 tys. sztuk. Modernizacja i koncentracja produkcji mleka widoczna w dużych gospodarstwach zrekompensowała natomiast mniejsze zasoby oraz gorszą jakość pasz. W efekcie czego, wydajność krów mlecznych zwiększyła się średnio o 1,4% do poziomu 6 348 l/szt. 
Produkcja surowego mleka wzrosła o 2,2% do 14 070 mln l.

W okresie od stycznia do grudnia 2019 roku skupiono w Polsce 11 812,1 mln l, tj. o 2% więcej niż w analogicznym okresie 2018 roku. W 2019 roku najwięcej mleka ubył z województw: warmińsko-mazurskiego (589,7 mln l), kujawsko-pomorskiego (355,9 mln l), mazowieckiego (292,9 mln l) oraz wielkopolskiego (284,5 mln l). Z innych województw mleko trafiało głównie do województwa podlaskiego (1  702,3 mln l), gdzie zanotowano wzrost.  

W okresie 12 miesięcy 2019 roku średnia cena mleka ukształtowała się na poziomie 135,18 zł/hl i była o 0,7% wyższa niż w analogicznym okresie 2018 roku. 

Panująca na światowym rynku dobra koniunktura i rosnący popyt wewnętrzny wpłynęły na ograniczenie spadku cen mleka w 2020 roku w skupie. 

Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka w czerwcu 2020 r. wyniosła 130,61 zł/1 hl i była niższa o 1,1% niż w czerwcu 2019 r. Natomiast w lipcu 2020 r. wyniosła 130,69 zł/1 hl i była wyższa o 0,4% niż w  lipcu 2019 r. Cena skupu mleka w odniesieniu do czerwca 2020 r. była również o 0,1% wyższa. 
Najwyższe ceny mleka w lipcu 2020 r. notowano wg województw: w podlaskim 135,94 zł/hl, lubuskim 134,49 zł/hl i dolnośląskim 132,44 zł/hl, najniższe ceny w lipcu 2020 r. były wg województw: małopolskie 122,69 zł/hl, łódzkie 123,45 zł/hl i świętokrzyskie 122,76 zł/hl. Cena skupu mleka w lipcu 2020 r. w woj. kujawsko-pomorskim wyniosła 127,34 zł/hl.

Pod wpływem pandemii COVID-19 w 2020 roku sytuacja na międzynarodowym rynku mleka i produktów mlecznych pogorszyła się. Ceny trwałych produktów mlecznych spadły. Nasz rynek krajowy produkcji mleka jest mocno powiązany z dużym eksportem mleka, jest więc silnie zintegrowany z rynkiem światowym. Biorąc pod uwagę przedstawione uwarunkowania oraz na podstawie przedstawionych analiz przez IERiGŻ-PIB, możemy nakreślić prognozy kształtowania się rynku i cen mleka na koniec tego roku i 2021 r.

IERiGŻ-PIB przewiduje, że pogłowie krów mlecznych obniży się w grudniu do 2 140 tys. sztuk. Przewidywany jest natomiast dalszy wzrost wydajności produkcji mleka od krowy. Gospodarstwa rolne mają nadal kontynuować procesy modernizacji i restrukturyzacji, czego efektem może okazać się wzrost produkcji mleka od krów do 6 410 l/sztukę, co jednak nie zrekompensuje w pełni spadku pogłowia.

Uwarunkowania w handlu zagranicznym ze względu na COVID-19 będą również niekorzystne z uwagi na spadek światowych cen, a także utrudnienia w dostępie do rynków i logistyce. IERiGŻ-PIB ocenia, że w 2020 eksport zmniejszy się do 4 300 tys. ton (1 890 mln EUR). Import natomiast spadnie do 1600 tys. ton (800 mln EUR). Natomiast średnia cena mleka wyniesie w 2020 roku: 1,31–1,33 zł/l (-1,3 do -2,8%). Detaliczne ceny artykułów mleczarskich mogą pójść w górę o 6%, ceny masła o 5%. Jednak te podwyżki będą mniejsze niż podwyżki cen żywności (9%).

Tabela zawiera kalkulację chowu krowy mlecznej, według cen brutto środków do produkcji z listopada 2020 r., opracowaną na podstawie wydawnictwa „Kalkulacje Rolnicze”. Założenia metodyczne do „Kalkulacji Rolniczych” znajdziecie Państwo na stronie naszego Ośrodka.

Tabela 1. Kalkulacja chowu krowy mlecznej